بخش بندی مراکز تجاری گردشگری شهر مشهد با رویکرد ترکیبی الگوریتم ژنتیک و تحلیل خوشه ای فازی

سیستم گردشگری هر مکان کلیتی است، مشتمل بر بخش­ ها، اجزاء و عناصر متعدد و پیچیده که در ارتباط متقابل با یکدیگر و برخورداری از شبکه، سلسله مراتب، ساختار و کارکرد، جایگاه خود را در بازار رقابتی به دست می­ آورد. در این راستا مشهد مقدس به عنوان قطب گردشگری مذهبی ایران سالانه میزبان میلیون­ ها نفر از زائرین داخلی و خارجی می­ باشد که در کنار زیارت حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به امور درمانی، تفریحی، خرید و تجاری نیز می­ پردازند. بنابراین مشهد به عنوان کلان شهر مذهبی و اقتصادی باتوجه به دارا بودن مراکز تجاری گردشگری متعدد از دیرباز به عنوان اهداف خرید تجاری گردشگران مورد توجه بوده است. این تحقیق با استفاده از نگاه سیستمی به گردشگری، اقدام به استخراج شاخص­ های جذب گردشگران به مراکز تجاری و خوشه­ بندی 20 مرکز تجاری مشهد با استفاده از الگوریتم خوشه­ بندی c-mean فازی و الگوریتم ژنتیک می­ نماید. یافته­ های تحقیق بر مبنای ابعاد عرضه، تقاضا و واسطه­ های خرید منجر به تشکیل چهار خوشه با نام­ های مراکز تجاری گردشگری سنتی، مدرن، مشهور و تفریحی- تجاری گردید که هریک از مراکز مورد بررسی با درجات عضویت متفاوتی به این خوشه ­ها تعلق دارند. همچنین به منظور بررسی تفاوت نتایج روش­ه ای خوشه ­بندی، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد که نتایج موید عدم تفاوت معنادار بین روش های خوشه­ بندی انجام شده می­ باشد.